Demotywatory.pl

Czy posługiwanie się pieniędzmi jest trudne? Zasadniczo nie - przynajmniej nie w dzisiejszych czasach, kiedy waluty przyjęły już formę niedużych banknotów czy elektronicznych zapisów. Naukowcy z Yale postanowili jednak jeszcze raz przyjrzeć się pierwszemu pytaniu i - w ramach eksperymentu - spróbowali nauczyć małpy kapucynki posługiwania się pieniędzmi. Z powodzeniem. Małpy stosunkowo szybko przyswoiły sobie nową wiedzę, po czym... za pomocą pieniędzy zaczęły kupować sobie seks. Eksperyment na szczęście zatrzymano zanim małpy zdążyły założyć sobie banki.

A propos małp posługujących się pieniędzmi - pod koniec lat 80. Birma (Myanmar, Republika Związku Mjanmy - cholera jedna wie, jak to państwo się dzisiaj nazywa) stanęła u progu poważnego kryzysu ekonomicznego. Wszystko to za sprawą prezydenta o niezwykle silnym zamiłowaniu do liczby 9. Ne Win, z typową dla socjalistów lekkością w dysponowaniu pieniędzmi, postanowił z dnia na dzień wycofać z obiegu wszystkie nominały niepodzielne przez 9. Bo mógł.

Wyjść z ekonomicznego kryzysu nie jest łatwo - zwłaszcza jeśli ten wybuchnie w wyniku wieloletniej bezmyślności i nieodpowiedzialności. Wielki kryzys z przełomu lat 20.-30. XX wieku odbił się czkawką na całym świecie. Także w Worgl, niedużym mieście w Austrii, gdzie ludzie momentalnie stracili chęć do jakiejkolwiek aktywności. Bezrobocie poszybowało w górę i jedynym, co mogło dotrzymać mu tempa, było zadłużenie. Wtedy wymyślono ideę "waluty lokalnej" - w postaci odpowiednio oznaczonych czeków - której wartość spadała o 1% z każdym miesiącem przechowywania. By nie stracić, należało w ciągu miesiąca wydać zasoby. Stał się cud - w ciągu 24 godzin w Worgl zaszła gigantyczna przemiana, a w ciągu kilku miesięcy po niedawnym kryzysie nie było już śladu.

Jak się kończy masowe rozdawnictwo pieniędzy? Nie trzeba daleko szukać przykładów, ale jednak sięgnijmy do przeszłości, do początków XIV wieku, kiedy to żył Mansa Musa, król Imperium Mali uważany za najbogatszego człowieka wszech czasów, dysponujący według źródeł fortuną, która obecnie wyceniana byłaby na 400 miliardów dolarów. W pewnym momencie jednak bogatemu zachciało się zostać też świętym. Zaczął rozdawać ogromne ilości pieniędzy, co zrujnowało wartość waluty i wpędziło połowę północnej Afryki i Bliskiego Wschodu w trwającą całe lata zapaść gospodarczą.

Obole, monety używane w starożytnej Sparcie i równoważne 1/6 drachmy, przez długi czas nie miały formy znanej dzisiaj - czyli niedużych, płaskich i okrągłych kawałków zdobionego metalu. Zamiast tego zdecydowano się używać długich i zupełnie nieporęcznych prętów długości kilkudziesięciu centymetrów. Jaka idea temu przyświecała? A taka, żeby choć w ten sposób powstrzymać w ludziach niepohamowaną i zupełnie niegodną żądzę bogacenia się.

Podczas II wojny światowej Niemcy imali się różnych sposobów walki z przeciwnikami - od masowego mordowania ludzi w niemieckich obozach koncentracyjnych po... ataki ekonomiczne. Między innymi wypuścili w Wielkiej Brytanii ponad 134 miliony funtów, uważanych dzisiaj za jedne z najlepszych podróbek w historii, praktycznie niemożliwe do rozpoznania. Zalanie wyspiarzy ogromną falą gotówki bez pokrycia miało zdestabilizować brytyjską gospodarkę i utrudnić działania wojenne.

Faktyczną wartość przedstawia zaledwie 8% światowej waluty - reszta to tylko znaczki w komputerze lub wydrukowane symbole, warte tyle, co papier zużyty do ich produkcji. System rezerw cząstkowych także dorzucił swoje trzy grosze (!) - w myśl tego systemu bank pożycza ci pieniądze, których nie ma, po czym inkasuje za to opłatę. Jak to działa? Ano tak, że banki komercyjne posługują się pieniędzmi kreowanymi sztucznie, zachowując zaledwie ok. 10-procentowe pokrycie depozytów faktycznymi pieniędzmi.